Abanyamulenge bagira ibikoresho byinshi bakoresha mubuzima bwabo bwaburi munsi, ibyo bikoresho nibimwe byifashishwa mubintu byinshi hakaba ndetse nibindi bijanye n’umuco wabo. Twagerageje kubakusanyiriza ibikoresho bitandukanye abanyamulenge bakunda gukoresha buri munsi cane .
Igisabo: Gikoreshwa mu gucunda amata hagamijwe gukuramo amavuta y’inka.

Agashuku: N’akabindi gakoze mw’ibumba baza bavurizamo amata.
Umutozo: N’agati gatoya bazabakoresha mu kuvuza amata y’ikivuguto.
Indosho: N’agakoresho, bakoresha kugira ngo bavanze Amavuta mu mata bamaze gucunda.
Agashangi: N’uduti tuba tubohesheje imigozi, bakoresha mukunga/kubura inka yavunitse.
Inkongoro : N’igikoresho kibajije mu giti, bakamiramo amata, babikamo ndetse bakabasha no kubikamo amata.

Igitimba: N’inkongoro, igaragara ko ari nini inyuma ariko imbere ikaba ari ntoya kandi ikaba ibika amata makeya.
Akadete: N’agakongoro gatoya, byakunze gukamiramo ndetse no kumweramo amata.

Igicengu: N’inkongoro y’igice iba udafite ubababa
Icansi: N’inkongoro yo kubaganiriza mo amata.
Insobeko/Injishi: N’umugozi uba uboshe mu kanyabubiri cangwa se mu kanyabutatu basobekesha inka bagiye gukama.
Umutemiri: N’agakoresho kabohesheje intamyi n’imanfu bakoresha uruhindu mu kukaboha, maze kagapfundikizwa inkongoro.
Inzuma: N’utwuma batera ku nkongoro yasadutse, hagimijwe kuyisana.
Imanfu: N’ubwoko bw’ibyatsi bakoresha baboha imitemeri y’inkongoro.
Ihembe: N’igikoresho c’ihembe ry’inka, rikoreshwa mubiraro mu kuvomeramo amazi.
Ishengo: N’igice c’umugano, kiba gifunze mundiba bavomeramo amazi.
Imihembezo: N’igiti cangwa se imigano bakingisha m’uruhongore rw’inyana.
Imyogesho: N’ifumba ry’ibyatsi bavanga n’ivu ryo muziko kugira ngo boze inkongoro.
Igikubo: N’uruhu rwumye rw’inka, baba barababye, rwo kurara ho.
Inzindaro: N’umutemeri bapfundikiza igisabo.
Umwite: N’uruhu, bakoresha mu kumenyereza inka y’isuri (Inka yapfushije akanyana kayo).

Inkanda: N’uruhu bambaraga mwabo w’ihuzu.
Umuvure: N’igikoresho gikoze mugiti, buhirira mo inka umuntu cangwa se umuroba.

Inkoni: Bamwe bayita Ishona abandi Inyitwazo: Iki n’igikoresho gikoze mugiti, gikoreshwa mu kuragira, kwitwaza cangwa se kwishingikiriza cane ibi bikorwa n’abantu bakuze.
Icumu: N’intwaro igizwe n’umuhunda, uruti n’icumu. Rikoreshwa kwitwaza, Kuragira, guhiga ndetse no kurwanisha.
Ikijabo: N’icumu rinini.
Inkwebo: N’igikoresho abakuze bitwaza kugira ngo babashe kwishingikiriza.
Urugubyo: N’inkoni ishobora kugondekwa ntivunike.
Inkooko: N’igikoresho gikoze mu migozi y’imikara, ingubyo cangwa udusuri. Gikoreshwa mu kuriramo.
Imbehe: N’isahani ikoze mugiti.
Umwuho: N’igkoresho gikoze mugikunga, bakoresha m’ukudaha amazi.
Imbirika: N’agakoresho batekeramo agahwa/ikahwa.

Urungera: Agasahani badahisha ifu
Simuyuwi : N’igikombe kinini bamweramo
Kigozi: N’igikopo bapimisha umumera/Ifu barimo bagurisha.

Ibakure: N’isahani iba ifite umutemeri bakunze guhakuriramo umutsima.
Isahani y’ingara: N’isahani
Isahani y’umurangara : Isahani idafite umutemeri
Umwoko: N’igiti kibajije, bakoresha mu gucumba umutsima.

Akanyabwanwa: N’agakoresho gakoze mucuma, abasaza bakoresha biyogoshesha ubwanwa.

Igiharo: N’igikoresho co kwiyogoshesha cabaga gutyaye cane kandi caba ga gikoze mucuma.
Uruhindu: N’igikoresho c’icuma, abagore bakoresha mu kuboha imitemeri y’inkongoro.
Imbazo: N’icuma bakoresha babaza intebe, inkongoro n’ibindi bikoresho bindi bikoze mubiti.
Akanefu: N’igikoresho bitwaza co guca inzara cangwa se co gukebesha ikindi bintu iyo ari ngobwa.
Agakasi: Bagakoresha biyogoshesha cangwa basatura amahuzu.

Umupanga: Ufasha abantu gutema ibiti byo kubaka amazu, inzitiro ndetse no gutema ibisambu.
Umuhoro: Ukoresha co kimwe n’umupanga, gusa abagabo bakunze kwiwitwaza iyo bazindutse cangwa se iyo baragiye inka.
Isuka: Igikoresho cyingira kamara Abantu bayifashisha iyo barimo basiza ikibanza ndetse no gushinga.
Ishenyi: Yifashishwa mu kwasa inkw’i, iba ikoze mucuma gityaye.
Imbazo: N’agakoresho babazisha impahwa.
Ityazo: N’ibuye rikoreshwa mu gutyaza umupanga, imbugita, isuka n’umuhoro.

Umusumeni: Ukoreshwa m’ugusatura impahwa.

Igipahwa: Kiza kiyora ibitaka byaho barimo basiza ikibanza. Kibagikoze mucuma kibataraye n’igiti bafata barimo bagikoresha.

Igipoyo: Ni igikoresho bikoreraho umuntu warembye / Urwaye gikoze mugiti
Umwoko: Ukoze mu giti, bawukoresha mu gucumba umutsima.
Akayungiro: N’igikoresho bakoresha mu gusheburura ibigori n’imyumbati bashaka ifu.
Isekuru: N’igikoresho gikoze mugiti bahuriramo ibigori n’imyumbati hagamijwe gukuramo ifu yo gucumba.

Umuhini: N’igikoresho gikoze mugiti bakoresha mu guhura ibigori n’imyumbati biba biri mw’isekuru.

Urutaro: Rubohesheje imigizi y’utuzizi, rukaba ruza rukoreshwa mu kugosora kugira ngo batandukanye ishwana.

Umukeka: N’igikoresho banikiraho ifu.
Inanga: N’igikoresho ca kera bavuzaga bari kuririmba. Kiba gifite imirya myishi.

Umwirongi: Uba ukoze mugiti, ukaba uzurangurura amajwi akunvukana neza.
Igondera: N’igikoresho co kuvuza, kiba gikoze mucuma, maze kigatwikirizwa uruhu.

Ipendo: N’igikoresho c’umuziki cifashishwa munsirimbo zo mw’ikanisa. Riba rikoze mucuma gifite utwenge.
Ingoma: N’igikoresho bakoresha mw’ikanisa, kiba gikozwe m’ucuma c’ingungura baba bakase hepfo no haruguru, maze kabambaho uruhu.

Akayunga: N’agakoresho k’umuziki, gakoreshwa n’abariribyi b’abakorari.
Ingunga: Iba ikoze mw’ihembe,bayivuza mu gihe bataramye mu maombi cangwa mw’ihuduma.
Ikorema: N’itara bakunze kwatsa mw’ikanisa.
Ikoroboyi: N’agatara gatoya bakoresha munzu gakoze mugakopo gafite urutambi gakoreshwa n’ibitoro.
Indendeko: N’igikoresho co munzu gikozwe mu giti kiba gifite amashamyi akoreshwa mu kumanikaho ibikombe bamaze koza.

Uruhago: N’agakoresho abasaza babikamo urunanda, inyuzi, amato, ifaranga n’ibindi bikoresho byabo.
Umweko: N’agasate kagahuzu kaba gasonye m’uburyo abagore babikamo amafaranga yabo.
Ipengeri: N’akuma baza bafungisha isiminsi yacitse amato cangwa ushaka ko igufata neza.

Ipasi: N’igikoresho gikozwe mucuma bakoresha mu gupasa amahuzu.

Intebe y’abagabo: N’intebe ngufi, ikoze mu giti ikaba ikunze kwacaraho abagabo.
Izunu: N’intebe iba ifite aho kwegamira.
Parazunu: N’intebe ifite ihuzu cangwe se uruhu begamiraho.
Ikirago: kiboheshejwe ibyatsi, bakunze kugisasa mu kirambi.
Ubushingo: Ni ibiti bahuza bakoresheje intoki bikabyara umuriro
Igisheshe: N’amase y’inka yumye, bashobora gucanamo umuriro.
Inkoki: N’ibisate by’imigano bashiramo ibyatsi, maze bakabifatanya bakabitwaramo umuriro umwanya muremure.
lnkono: N’igikoresho gikozwe mw’ibumba batekeremo imboga.
Inkono: Ikoze mw’ibumba bajabikamo ibigori.
Inkono: N’igikoresho abasaza bamweramo itabi.
Agashambagara: Igikoresho kiboshe, bakoresha bahahiramo imyumbati, ibigoro ndetse baka na kigemuriramo amata.
Urutaro: Rukoreshwa mu kugosora ibigori bashokoye.
Ingungura: N’igikoresho co gusehesha ibigori mugihe bashaka kumanika irimba (umwanya w’ibigori).
Urujo : N’igisate c’inkono y’ibumba byakunze kurahurisha umuriro.
Akabindi: N’igikoresho gikozwe mw’ibumba batereka munzu kugira ngo babikemo amazi.

Ikurutu: Riba rikoze mw’ipurasitike, rikoreshwa mu kuvoma amazi.
Umubirikira: Ukoreshwa mu kurongera amazi cangwa se amata.
Ingata: Iba ikoze mubyatsi cangwa se ibirere, ikaba ishirwz k’umutwe ngo bayikorerereho amazi, inkw’i ndetse n’ibindi bintu byose.
Ingodesho: N’inkoni ifite agashamyi gacuramye, kaza hakoreshwa mu kugonda ibintu biri hejuru.
Amahuguru: N’ubwoko bw’ibishishwa biva kumigano, bakoresha mu gusakaza inzu.
Umujinja: N’ubwoko bw’ibyatsi bimera mubishanga, basakaza amazu.
Ingeregeri: N’ubwoko, bw’ubwatsi bategura mukirambi.
Umukubuzo: N’ibyatsi biba bifungiye hamwe bakuburisha munzu ndetse no hanze.
Umuberi: N’ibintu bikunze kumera mugishanga, iyo bimaze kwera, baza babishira m’umupfuko munini bakabiryamaho mwabo w’amatara.
Ikinyuka: N’akantu biyuhagirisha.
Urushenga: N’igikoresho biyuhagirisha kandi usanga cizewe mu gukuraho ubucafu kumubiri.
1 Comment
Byiringirocadeau
19/05/2021 - 11:21 pmNdabashimira kuruyumurimo mwiza Mukora Mwatwandikira Kuriyo E-mail